واکسن گارداسیل (Gardasil) یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین واکسن‌ها در پیشگیری از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. HPV یکی از شایع‌ترین ویروس‌های مقاربتی است که می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند زگیل تناسلی و انواع مختلف سرطان‌ها مانند سرطان دهانه رحم، واژن، مقعد، آلت تناسلی آقایان و حتی سرطان حنجره شود. در این مقاله به بررسی همه چیز درباره واکسن گارداسیل، اهمیت آن، نحوه عملکرد، مزایا و نکاتی که باید در مورد این واکسن بدانید، می‌پردازیم.
واکسن گارداسیل چیست؟
گارداسیل واکسنی است که برای محافظت از بدن در برابر برخی انواع ویروس HPV طراحی شده است. این واکسن در برابر چهار نوع اصلی این ویروس، از جمله HPV نوع 6، 11، 16 و 18، محافظت می‌کند. دو نوع 6 و 11 معمولاً باعث زگیل تناسلی می‌شوند و دو نوع 16 و 18 نیز عامل اصلی سرطان دهانه رحم و دیگر سرطان‌های مرتبط با HPV هستند.
در حال حاضر نسخه پیشرفته‌تری از این واکسن به نام گارداسیل 9 نیز وجود دارد که در برابر 9 نوع مختلف HPV محافظت می‌کند و پوشش گسترده‌تری در برابر انواع سرطان‌های مرتبط با HPV و زگیل تناسلی فراهم می‌کند.
چرا واکسن گارداسیل مهم است؟
ویروس HPV یکی از شایع‌ترین ویروس‌های منتقل‌شونده از راه جنسی است. حدود 80 درصد از افراد فعال جنسی در مقطعی از زندگی خود به این ویروس مبتلا می‌شوند. در بسیاری از موارد، سیستم ایمنی بدن به تنهایی قادر به مقابله با ویروس است و فرد هیچ علائمی تجربه نمی‌کند. اما در برخی موارد، این ویروس می‌تواند به زگیل‌های تناسلی یا سرطان منجر شود. واکسن گارداسیل با ایجاد ایمنی در برابر انواع شایع و پرخطر این ویروس، از ایجاد این مشکلات جلوگیری می‌کند.
مزایای واکسن گارداسیل
واکسیناسیون با گارداسیل دارای مزایای متعددی است، از جمله:
- پیشگیری از زگیل تناسلی: این واکسن به طور مؤثر از ابتلا به زگیل تناسلی که توسط انواع 6 و 11 ویروس HPV ایجاد می‌شود، جلوگیری می‌کند.
- کاهش خطر ابتلا به سرطان: گارداسیل در برابر انواع HPV که عامل ایجاد سرطان دهانه رحم، واژن، مقعد و دیگر سرطان‌های تناسلی هستند، محافظت ایجاد می‌کند. واکسن گارداسیل 9 حتی گستره بیشتری از ویروس‌ها را پوشش می‌دهد.
- ایمنی بلندمدت: مطالعات نشان می‌دهند که واکسن گارداسیل تا دست‌کم 10 سال محافظت مؤثری در برابر HPV ایجاد می‌کند و ممکن است این حفاظت طولانی‌تر نیز باشد.
- کاهش انتشار ویروس HPV: با واکسیناسیون گسترده، انتشار ویروس HPV در جامعه کاهش می‌یابد و احتمال ابتلا به این ویروس در کل جمعیت کم‌تر می‌شود.
نحوه عملکرد واکسن گارداسیل
واکسن گارداسیل حاوی ذرات شبه‌ویروسی است که ساختار پروتئینی مشابه ویروس HPV دارند، اما حاوی DNA ویروسی نبوده و نمی‌توانند بیماری ایجاد کنند. این واکسن با تحریک سیستم ایمنی بدن، باعث تولید آنتی‌بادی‌ها می‌شود که در صورت مواجهه با ویروس HPV، بدن را در برابر آن محافظت می‌کند. بنابراین، در صورت مواجهه با ویروس HPV پس از واکسیناسیون، سیستم ایمنی می‌تواند به سرعت ویروس را شناسایی کرده و از تکثیر آن جلوگیری کند.
چه کسانی باید واکسن گارداسیل را دریافت کنند؟
واکسن گارداسیل به طور معمول برای دختران و پسران نوجوان در سنین 9 تا 12 سال توصیه می‌شود، چرا که بهترین زمان برای دریافت واکسن قبل از شروع فعالیت جنسی و مواجهه با ویروس HPV است. با این حال، افراد تا سن 26 سالگی نیز می‌توانند این واکسن را دریافت کنند. در برخی موارد خاص، افراد تا سن 45 سالگی هم می‌توانند واکسن گارداسیل را تزریق کنند.
نحوه تزریق واکسن گارداسیل
گارداسیل در سه دوز به صورت تزریقی در عضله (معمولاً بازو) تجویز می‌شود:
- دوز اول: در روز اول.
- دوز دوم: 1 تا 2 ماه پس از دوز اول.
- دوز سوم: 6 ماه پس از دوز اول.
برای افراد زیر 15 سال، دو دوز با فاصله شش ماه واکسن کافی است، اما برای افرادی که پس از 15 سالگی واکسن دریافت می‌کنند، سه دوز لازم است.
عوارض جانبی واکسن گارداسیل
واکسیناسیون با گارداسیل به طور کلی ایمن است و بیشتر افراد بدون هیچ عارضه جدی آن را دریافت می‌کنند. با این حال، مانند هر واکسن دیگری، برخی افراد ممکن است دچار عوارض جانبی خفیف شوند. عوارض جانبی رایج شامل:
- درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق.
- سردرد یا خستگی.
- تب خفیف.
این علائم معمولاً خفیف هستند و طی چند روز از بین می‌روند. در موارد نادر، ممکن است واکنش‌های حساسیتی جدی‌تری رخ دهد، بنابراین در صورت بروز علائم غیرمعمول، باید فوراً با پزشک مشورت شود.
آیا واکسن گارداسیل می‌تواند جایگزین آزمایش پاپ اسمیر شود؟
واکسن گارداسیل می‌تواند به طور قابل‌توجهی خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را کاهش دهد، اما نمی‌تواند جایگزین آزمایش‌های منظم پاپ اسمیر شود. این آزمایش‌ها همچنان برای تشخیص زودهنگام تغییرات سلولی در دهانه رحم ضروری هستند و باید به طور منظم توسط پزشک انجام شود.
در نهایت پیشنهاد می گردد قبل از انجام هر اقدامی با متخصیص ما در کلینیک زنان و زیبایی نوبهنو مشورت بفرمائید.
