ریزش سکهای مو که به نام علمی “آلوپسی آرهآتا” (Alopecia Areata) شناخته میشود، نوعی بیماری خودایمنی است که باعث ریزش ناگهانی مو به شکل تکههای دایرهای یا بیضی روی سر، صورت یا بدن میشود. این بیماری میتواند در هر سنی رخ دهد و هم زنان و هم مردان را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله، به طور جامع به بررسی علل، علائم، روشهای تشخیص و درمانهای مختلف این بیماری میپردازیم.
ریزش سکهای مو چیست؟
ریزش سکهای مو یک اختلال خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکولهای مو حمله میکند. این حمله منجر به کاهش یا توقف رشد مو در نواحی مشخصی از بدن میشود. در بیشتر موارد، این ریزش به صورت تکههای گرد یا بیضی کوچک بر روی سر یا دیگر نواحی بدن ظاهر میشود.
انواع ریزش سکهای
- آلوپسی آرهآتا (ریزش مو به صورت سکهای): محدود به نواحی کوچکی از مو است.
- آلوپسی توتالیس (ریزش کامل موی سر): تمامی موهای سر دچار ریزش میشوند.
- آلوپسی یونیورسالیس (ریزش کامل موهای بدن): ریزش تمام موهای بدن از جمله ابروها، مژهها و سایر نقاط.
علائم ریزش سکهای مو
- ریزش تکهای مو: ظاهر شدن نواحی بدون مو به شکل سکهای یا بیضی.
- نازک شدن مو: موهای اطراف ناحیه دچار نازکی یا شکنندگی میشوند.
- ناخنهای آسیبدیده: ممکن است ناخنها دچار فرورفتگی یا خطوط شوند.
- عدم خارش یا درد: برخلاف دیگر انواع ریزش مو، معمولاً این نوع ریزش بدون خارش یا درد است.
علتهای ریزش سکهای مو
ریزش سکهای مو یک بیماری چندعلتی است و عوامل متعددی میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند:
اختلالات خودایمنی
در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه فولیکولهای مو را به عنوان عامل خارجی شناسایی کرده و به آنها حمله میکند.
عوامل ژنتیکی
وجود سابقه خانوادگی آلوپسی آرهآتا احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد.
عوامل محیطی
- استرسهای روحی و جسمی
- عفونتهای ویروسی
- تغییرات فصلی یا آب و هوایی
اختلالات هورمونی
تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی، میتواند این بیماری را تشدید کند.
کمبودهای تغذیهای
کمبود ویتامینها و مواد معدنی (نظیر آهن، روی، ویتامین D، ویتامین B12، ویتامین C، ویتامین E و بیوتین)، ممکن است به ضعف فولیکولهای مو منجر شود.
چگونه ریزش سکهای مو تشخیص داده میشود؟
معاینه بالینی
پزشک با بررسی نواحی ریزش مو و مشاهده شکل و الگوی ریزش میتواند بیماری را تشخیص دهد.
بیوپسی پوست سر
در مواردی که تشخیص دشوار باشد، نمونهبرداری از پوست سر انجام میشود.
آزمایش خون
آزمایشهایی برای بررسی وجود بیماریهای خودایمنی دیگر (مانند لوپوس یا اختلالات تیروئید) ممکن است تجویز شود.
روشهای درمان ریزش سکهای مو
ریزش سکهای مو درمان قطعی ندارد، اما روشهای مختلفی برای مدیریت بیماری و تحریک رشد مجدد مو وجود دارد:
درمانهای دارویی
- کورتیکواستروئیدها: تزریق یا استفاده موضعی از کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب و سرکوب سیستم ایمنی.
- ماینوکسیدیل: این دارو به تحریک رشد مو کمک میکند.
- داروهای ایمونوتراپی: مانند دیفنسیپرون (DPCP) که باعث تحریک سیستم ایمنی به صورت کنترلشده میشوند.
- داروهای بیولوژیکی: مهارکنندههای JAK مانند توفاسیتینیب که در برخی موارد نتایج مثبت نشان دادهاند.
درمانهای غیر دارویی
- نوردرمانی (UVB): استفاده از نور فرابنفش برای تحریک فولیکولهای مو.
- مزوتراپی: تزریق مواد مغذی و ویتامینها به پوست سر برای تقویت فولیکولها.
- پلاسمای غنی از پلاکت (PRP): تزریق پلاسمای خون خود بیمار به پوست سر برای تحریک رشد مو.
درمانهای خانگی و مکملها
- روغنهای طبیعی: روغن کرچک، روغن نارگیل و روغن رزماری ممکن است به تقویت مو و رشد آن کمک کنند.
- ویتامینها و مکملها: مصرف مکملهای حاوی بیوتین، روی و آهن میتواند مفید باشد.
- مدیریت استرس: یوگا، مدیتیشن و تکنیکهای آرامسازی میتوانند تأثیرات مثبتی داشته باشند.
درمانهای جایگزین
- طب سوزنی: ممکن است با بهبود جریان خون به پوست سر به رشد مجدد مو کمک کند.
- گیاهان دارویی: مانند آلوئهورا و آملای هندی که خاصیت ضدالتهابی دارند.
مراقبتهای پیشگیرانه
- رژیم غذایی متعادل: مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین D، آهن، روی و بیوتین.
- کاهش استرس: مدیریت استرس با روشهای رواندرمانی یا تکنیکهای آرامسازی.
- محافظت از پوست سر: استفاده از کلاه یا کرمهای ضدآفتاب در برابر نور خورشید.
آیا ریزش سکهای مو دائمی است؟
ریزش سکهای مو در بسیاری از افراد به صورت موقت است و موها ممکن است بعد از مدتی رشد کنند. با این حال، در برخی موارد شدید، ممکن است ریزش مو به شکل دائمی باقی بماند.
